09 Specifieke werkzaamheden
 >  P&ID
Introductie

In een eerdere toolbox is het onderwerp LOTOTO behandeld. In de LOTOTO toolbox wordt het veiligstellen van elektrotechnische en werktuigbouwkundige installaties behandeld. Ter voorbereiding op het toepassen van LOTOTO is het P&ID van belang. De P&ID wordt in deze toolbox behandeld.

Wat is een P&ID?

De afkorting P&ID staat voor Piping & Instrumentation Diagram, oftewel pijp- en instrumentatiediagram. Het P&ID is een schematische tekening van een procesinstallatie. Het P&ID geeft aan welke apparaten, instrumenten, leidingdelen, e.d. in het productieproces worden gebruikt. Door de lijnen wordt duidelijk hoe de leidingen en andere onderdelen van een procesinstallatie met elkaar zijn verbonden Een P&ID wordt vaak gemaakt bij het ontwerp van een nieuwe fabriek of installatie. In de praktijk kunnen symbolen verschillen van elkaar doordat er verschillende normen worden gebruikt voor het maken van een P&ID. Daarom is bij een P&ID vaak een legenda toegevoegd. 

Het belang van een P&ID voor veilig werken

Voor de medewerkers van GMB is het belangrijk om een P&ID te kunnen lezen. Tijdens de werkvoorbereiding is dit van belang om van tevoren te kunnen zien welke leidingen uitkomen in de ruimtes waar werkzaamheden plaatsvinden. Zo kan er in het VGM plan aangegeven worden op welke plaatsen er LOTOTO toegepast moet worden en op welke manier (afhankelijk van de afsluiter).  

Voor de vaklieden is het van belang om te kunnen bepalen of de ruimte waarin gewerkt moet worden voldoende veiliggesteld is. Zijn alle inkomende leidingen voorzien van LOTOTO en hebben we geen leidingen over het hoofd gezien? Met een actuele P&ID is dit te controleren. Als je twijfels hebt over een P&ID of veiligstelling van de installatie, neem dan altijd contact op met je leidinggevende. Ga niet aan het werk voordat je zeker weet dat de installatie is veiliggesteld!

Naast werkgevers zijn ook opdrachtgevers verantwoordelijk voor veilig en gezond werk. Onderdeel van dit veilig werk is het verstrekken van een goede P&ID en het meedenken in de werkvoorbereiding over het juist veiligstellen van de installatie. Maar ook tijdens de uitvoering is het van belang om de opdrachtgever te betrekken bij bijvoorbeeld het toepassen van LOTOTO. Betrek dus zeker de opdrachtgever hierbij zowel tijdens de werkvoorbereiding als de uitvoering. 

PFD vs. P&ID

Soms wordt een P&ID verward met een PFD. PFD staat voor Process Flow Diagram. Een PFD wordt tijdens het ontwerp gemaakt om, in één overzicht, de processtappen inzichtelijk te maken. Een PFD is dus algemener en minder specifiek dan een P&ID. Na het maken van een PFD wordt de P&ID gemaakt welke gedetailleerd de procesonderdelen weergeeft. 

Symbolen in een P&ID

In een P&ID worden symbolen weergegeven voor pompen, kleppen, instrumenten, leidingen, etc. Onderstaand enkele  voorbeelden van deze symbolen:

Centrifugaalpomp
Symbool centrifugaalpomp (ISO)
Symbool centrifugaalpomp bovenzijde
Vlinderklepafsluiter
Symbool voor vlinderklepafsluiter
3 weg kogelkraan
Symbool voor 3 weg kogelkraan

Een P&ID kan er dan als volgt uitzien:

Discussie > Bespreek het met je collega’s!

Ga met elkaar in gesprek over het volgende:

  1. Is er bij ons wel eens iets fout gegaan doordat we vergeten zijn om een leiding dicht te zetten en veilig te stellen?
  2. Hadden we dit kunnen voorkomen door het lezen van een P&ID?
  3. Hebben we voldoende kennis om een P&ID te kunnen lezen


Tips > Voor meer informatie

Mocht je meer informatie willen hebben over een P&ID of vragen hebben over het lezen van een P&ID neem dan contact op met Rutgher Gerritsen.